Terwijl starters in Hoorn het steeds moeilijker krijgen om een betaalbare woning te vinden, lijken doorstromers juist te profiteren van de aantrekkende woningmarkt. Landelijke cijfers uit de Hypotheek Index van De Hypotheker tonen aan dat het aantal verstrekte hypotheken aan doorstromers met maar liefst 26 procent is gestegen ten opzichte van een jaar geleden. Het aantal hypotheken dat door starters is gesloten, is daarentegen met 17 procent gedaald. Ook in Hoorn lijkt de doorstromer de markt te domineren, terwijl starters hier nauwelijks een voet tussen de deur krijgen
Door de lage rente is het voor de groep doorstromers erg aantrekkelijk om door te stromen op de woningmarkt. Daarnaast staan steeds minder huizen onder water vanwege de stijgende huizenprijzen, waardoor huizenbezitters na lange tijd weer de mogelijkheid hebben om een volgende woning aan te kopen. Doorstromers kunnen door de stijgende huizenprijzen gemakkelijker hun eigen woning verkopen en de eventuele overwaarde gebruiken voor de aankoop van een volgende woning. Dit geeft hen een voorsprong op starters, met name in grote steden waar sprake is van krapte op de huizenmarkt. In vergelijking met vorig jaar sloten doorstromers in Amsterdam 34 procent meer hypotheken voor de aankoop van een woning en in Rotterdam zelfs 42 procent. In de steden is zelfs sprake van een trend waarbij huiseigenaren eerst een nieuwe woning kopen voordat de huidige woning is verkocht.
Onvoldoende woningen voor starters door overspannen woningmarkt
Bij starters is juist sprake van een sterke daling van het aantal gesloten hypotheken. In het laatste kwartaal van 2016 zijn 17 procent minder hypotheken gesloten in vergelijking met een jaar geleden. Met name in de grote steden zijn er door de oververhitte woningmarkt onvoldoende koopwoningen beschikbaar voor starters. Dit geldt vooral voor Amsterdam en Utrecht, waar door starters respectievelijk 33 en 27 procent minder hypotheken zijn afgesloten. In 2017 moet deze groep bovendien nog meer eigen geld inbrengen om te kunnen instromen op de woningmarkt, om bijkomende kosten zoals de overdrachtsbelasting of notariskosten te betalen. Vanaf dit jaar mag slechts 101 procent van de marktwaarde van de woning worden geleend, terwijl dit in 2016 nog 102 procent bedroeg.
“De woningmarkt heeft lang op slot gezeten, maar door de aanhoudende lage rente en stijgende huizenprijzen is de groep doorstromers vorig jaar massaal in beweging gekomen. Hierdoor dreigen steeds meer starters te worden buitengesloten, omdat zij niet meer kunnen instromen op de woningmarkt”, vertelt Ramon Bouman franchisenemer van De Hypotheker in Hoorn. “Er is sprake van een tendens waarbij steeds meer starters alleen een hypotheek kunnen sluiten met behulp van financiële steun, zoals een schenking van ouders of een starterslening. Daarom pleiten we ervoor dat niet alleen naar de huidige financiële situatie van starters wordt gekeken bij het sluiten van een hypotheek, maar ook naar het toekomstige inkomensperspectief. Vooral het inkomen van jonge hoopopgeleiden stijgt in de eerste jaren, waardoor banken minder risico lopen bij het verstrekken van een hypotheek. Als geldverstrekkers hiermee rekening houden, wordt de kans dat starters een betaalbare woning vinden aanzienlijk groter.”