Nieuwe partij Lijst 14: ”Financiën niet op orde” (2)

Nieuwe uitgaven
Onderstaande bedragen zijn afkomstig uit de financiële paragrafen van de verkiezingsprogramma’s van VVD, VOCH, CDA en D66. Waar mogelijk zijn enkele begrotingsposten samengevoegd. Voor een toelichting wordt, waar nodig, verwezen naar de verkiezingsprogramma’s.

Bij de nieuwe uitgaven valt een aantal onderwerpen op.
a. De omvang van de komende bezuinigingen van het rijk wordt door de coalitiepartijen verschillend beoordeeld, terwijl deze bedragen reeds enige tijd bekend zijn. VVD en D66 gaan uit van € 7 miljoen per jaar, VOCH en CDA van € 6 miljoen.

b. Volgens de verkiezingsprogramma’s gaan VVD en VOCH jaarlijks € 2,1/€ 1,8 miljoen uitgeven aan nieuw beleid, D66 en CDA beperken hun verlanglijstje tot circa € 1,4 miljoen. Partijen zijn helaas niet altijd consistent bij het vertalen van nieuw beleid naar nieuwe uitgaven. In het navolgende worden daarvan enkele voorbeelden beschreven (niet uitputtend). De VVD etaleert haar steun voor een Paralympisch centrum op de Blauwe Berg zonder daar een prijskaartje aan te hangen. In het kader van Openbare orde en veiligheid pleit het VOCH o.a. voor meer (camera) toezicht op straat en regelmatiger onderhoud van gemeentelijk groen en het aanpakken van zwerfvuil. VOCH pleit ook voor het herinrichten van het Kerkplein. Deze extra inspanningen zijn financieel niet vertaald, sterker nog het VOCH wil jaarlijks € 1 miljoen besparen op onderhoud van de openbare ruimte. VOCH raamt jaarlijks € 515.000 voor diverse initiatieven, het is onduidelijk in welke richting de aanwending zal plaatsvinden. Het CDA wil de ligging aan het Markermeer beter benutten, waaronder een wandelpromenade aan de Westerdijk zonder daar een prijskaartje aan te hangen. Deze ambitie is overigens bij de andere partijen financieel wel vertaald.

c. Het Julianapark moet volgens de VVD en het CDA worden opgeknapt/opgewaardeerd, de kosten daarvoor zijn niet geraamd. Ook D66 kent een gemankeerde begroting. D66 introduceert een kostbaar dynamisch verkeerssysteem voor de binnenstad zonder de kosten te ramen, datzelfde geldt voor het actief ondersteunen van de plannen voor een Agritech Campus. Ook het oprichten van een duurzaamheidsfonds zou zowel bij baten als bij de lasten verantwoord moeten worden.

d. De Poort van Hoorn wordt door de coalitiepartijen gezien als een zeer belangrijke ontwikkeling. Voor de periode 2014-2018 trekken zij echter geen nieuw geld uit om de echte ontwikkeling na de feitelijke aanleg van de tunnel te kunnen starten. Er zijn bijvoorbeeld geen bedragen opgenomen om het gebied ten zuiden van de spoorlijn te ontwikkelen. In het kader van de Poort van Hoorn pleiten meerdere coalitiepartijen in hun programma voor het verplaatsen van het busstation en het doortrekken van de Maelsonstraat, de daarmee gepaard gaande kosten staan echter niet vermeld in hun begroting. De VVD wil de Veemarkt opwaarderen, de kosten zijn niet geraamd. D66 neemt daarentegen € 15.000 op voor de fietstunnels, waarschijnlijk een nulletje of wat vergeten.

e. De financiële problemen bij het gemeentelijk grondbedrijf worden steeds groter. Onlangs heeft de gemeenteraad € 7 miljoen afgeboekt. In de gemeentebegroting voor 2014 schrijft het college: “Op basis van de risicoanalyse voor Bangert en Oosterpolder blijkt dat er geen zicht meer is op een positief eindresultaat. De kans is groot dat het resultaat van dit complex nog lager uitvalt...” Ondertussen is bekend geworden dat de verliezen bij het Grondbedrijf nog verder oplopen, het college gaat de werkelijke omvang van de verliezen pas na de verkiezingen openbaar maken. In de periode 2014 -2018 zullen er jaarlijks enkele € miljoenen moeten worden afgeboekt. Voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezing wenst geen van de coalitiepartijen de kiezer te informeren over de grote financiële problemen bij het grondbedrijf.
 
Nieuwe bezuinigingen
Onderstaande bedragen zijn afkomstig uit de financiële paragrafen van de verkiezingsprogramma’s van VVD, VOCH, CDA en D66. Waar mogelijk zijn enkele begrotingsposten samengevoegd.

1. VVD, VOCH en CDA willen de in 2010 ingezette bezuiniging op o.a. kunst, cultuur en de sociale voorzieningen verder opvoeren. De bezuiniging bij de VVD en het VOCH bedraagt jaarlijks € 1 miljoen. Bij een omvangrijke bezuiniging op subsidies ad € 1 miljoen ontkom je er niet aan daarbij de keuzes te benoemen. Gaat het opnieuw om de Parkschouwburg, stichting Netwerk of de amateuristische kunstbeoefening? Een marginale omschrijving “Reset subsidies, 5% van 18 miljoen” is wel erg amateuristisch. Tegenover deze bezuiniging stort de VVD jaarlijks € 5 ton in het nieuw te vormen Kunst- en Cultuurfonds, wat dat ook moge zijn. Het CDA wil € 8,5 ton bezuinigen en noemt met name de daklozenopvang, de schouwburg, het Westfries Museum en het Museum voor de twintigste eeuw. Partijen benadrukken het belang van culturele voorzieningen voor Hoorn en het toerisme. VVD schrijft: “Musea zijn belangrijk voor het toerisme en daarmee ook in economisch opzicht aantrekkelijk. VOCH heeft het over “Hoorn als kunst- en cultuurstad.” VVD, VOCH en CDA investeren in toerisme en bezuinigen op cultuur. Een van de culturele toeristische attracties, het Affichemuseum, moet vanwege de door VVD, VOCH, CDA en D66 opgelegde bezuinigingen waarschijnlijk haar poorten sluiten.

2. Al jarenlang worstelt de (gemeentelijke) overheid met haar omvang, teveel ambtenaren, teveel overheidsbemoeienis en niet voldoende efficiency. De partijen geven niet aan hoe ze daarin verbetering gaan aanbrengen. Desondanks menen VVD, CDA en D66 dat zij jaarlijks minimaal € 3,2 miljoen kunnen besparen op de gemeentelijke organisatie. De besparing bij VOCH is veel kleiner, “slechts “ € 1 miljoen. Het CDA wil de omvang van de overheid verkleinen met 15%. In de financiële paragraaf schrijft bijvoorbeeld het CDA over de kerntaken “De komende jaren wordt een zogeheten kerntakendiscussie gevoerd waarmee de gemeente taken afstoot. Hierbij geldt als randvoorwaarde dat dit 1,6 miljoen euro moet opleveren.” De VVD bezuinigt in vergelijkbare bewoordingen € 2 miljoen. Als kiezer zouden wij graag willen weten welke kerntaken de partijen willen behouden en welke taken geheel of gedeeltelijk moeten worden los gelaten. Geen woord daarover, slechts bedragen. En is het niet wenselijk dat kiezers correct geïnformeerd worden over de bereikte resultaten uit het collegeprogramma 2010-2014: “De verdere ontwikkeling van professionele bedrijfsvoering moet met een verlaging van de loonsom met tenminste 10% per 2014 een grote bijdrage leveren aan de ombuigingsoperatie.” In de begroting voor 2014 staat dat de bij de gemeente in 2012 634 FTE’s in dienst waren, in 2013 632 en in dat dit aantal in 2014 zal teruggaan naar 627. Een minimale verlaging. Geen enkele coalitiepartij neemt de verantwoordelijkheid voor deze operatie en wordt om die reden ook niet gescoord als een succes. Waarom zal het nu wel lukken?

3. Ook de openbare ruimten ontkomen niet aan bezuinigingen. De huidige coalitiepartijen willen minder gaan besteden aan het onderhoud van het openbaar groen, parken, speelgelegenheden en de wegen. VVD en D66 bezuinigen € 2 miljoen of meer, VOCH en CDA besparen jaarlijks circa € 1 miljoen.

4. De collegepartijen willen tevens bezuinigen op de sportaccommodaties. Bij VVD, VOCH en CDA bedraagt die bezuiniging € 1 a € 2 ton, bij D66 loopt deze bezuiniging op tot € 7 ton. Privatisering en het samenvoegen van sportaccommodaties zijn daarbij belangrijke items.

5. Duurzaamheid ontkomt bij VVD en CDA niet aan een ombuiging, de VVD wil jaarlijks € 5 ton bezuinigen en het CDA € 3 ton. Interessant om jaarlijks € 5 ton te bezuinigingen op duurzaamheid terwijl een dergelijk bedrag de afgelopen jaren nooit op de begroting heeft gestaan.

6. VOCH ziet mogelijkheden om jaarlijks € 2 ton extra havengeld op te halen bij de Witte Vloot. Een fors extra bedrag voor circa 400 schepen per jaar; € 500 per schip bovenop het al geldende tarief. Is dat bevordering toerisme?

7. Het VOCH denkt jaarlijks € 1 miljoen te kunnen besparen door een strengere aanpak van uitkeringsfraude. Bij een gemiddeld jaarlijks uitkeringsbedrag ad € 16.000 betekent dit dat ten minste 63 personen ten onrechte een uitkering ontvangen. Je vraagt je af waarom de VOCH-wethouder van Sociale Zaken in de periode 2010-2014 deze mogelijkheden niet heeft benut. Opmerkelijk is dat de andere collegepartijen hierin geen bezuinigingsmogelijkheden zien.

8. De economische situatie in Nederland was in 2013 niet goed en ook de vooruitzichten zijn nog niet rooskleurig. Uit de cijfers van het CBS blijkt dat in Hoorn in 2013 het aantal mensen in de bijstand met 18,5% is gestegen, de grootste stijging in Noord Holland Noord. Dit college heeft weinig gedaan om daar verandering in aan te brengen. Minister Asscher heeft sedert medio 2013 600 miljoen op de plank liggen om werkgelegenheid te creëren. De slagvaardigheid van de VOCH-wethouder bij de aanwending dit arbeidsmarktbudget is niet groot, een aanvraag is nog steeds niet ingediend. Desondanks ziet het VOCH opeens mogelijkheden om de uitkeringslasten met € 1 miljoen te verlagen. Dat laatste kan alleen door minder mensen een uitkering te geven dan nu het geval is, bijvoorbeeld door ze aan werk te helpen. Het was overigens niet Kleinsma die de bovengrens voor de gemeentelijke armoedeondersteuning niet wilde verhogen van 110% naar 120% van het minimumloon, maar deze coalitie onder aanvoering van de wethouder van VOCH.

9. De VVD wil daarentegen € 5 ton gaan bezuinigen op “het afschaffen van de Armoedeval”. Onder Armoedeval wordt in Nederland verstaan het verschijnsel dat mensen die (relatieve) armoede lijden nauwelijks mogelijkheden hebben hun maatschappelijke situatie te verbeteren. Waarschijnlijk bedoelt de VVD dat de armoedeondersteuning geheel moet worden afgeschaft.

10. Het VOCH en D66 zijn voornemens om een deel van de overheidstaken die nu ingevuld worden door reguliere arbeidskrachten voortaan te laten invullen door mensen met een uitkering. VOCH denkt hiermee € 1 miljoen te besparen en D66 bijna € 8 ton. Daar staat tegenover dat D66 € 1,5 ton uitgeeft om deze mensen een onkostenvergoeding te geven. Op basis van € 1,5 ton kostenvergoeding kan uitgerekend worden dat D66 rekening houdt met circa 100 deelnemers. In het recente verleden is het in Hoorn het aanwezige instrumentarium voor additionele arbeidsplaatsen door deze coalitie bijna volledig afgebroken. Bij elkaar is dit een weinig realistisch plan, eerst arbeidsplaatsen weg bezuinigen en deze vervolgens invullen met mensen met behoud van hun uitkering. Kan dat ook bij bestuurders van deze gemeente?

11. In het land wordt door de gemeenten onder aanvoering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten felle kritiek geuit op de bezuinigingen die door het rijk op de gemeenten worden afgewenteld bij het doorvoeren van decentralisatieopdrachten. De kern van hun kritiek is dat de bezuinigingen ten koste gaan van de te decentraliseren taken en ten koste van de gemeentebegroting. De situatie in Hoorn blijkt geheel anders. De eerder gereserveerde voorbereidingskosten ad € 1,5 miljoen worden door de 4 partijen versneld afgeboekt. De decentralisatieopdracht kan in Hoorn klaarblijkelijk probleemloos verlopen.

Conclusie
Gezien het bovenstaande kan geconcludeerd worden dat de coalitiepartijen er niet in geslaagd zijn om voor de periode 2014 – 2018 de kiezers goed te informeren over de financiële consequenties van hun politieke ambities. De financiële paragrafen zijn zeer onvolledig en veelal slechts in de marge onderbouwd. Dat is uitermate teleurstellend en tekent de knulligheid en het amateurisme. De stelling van Louwman: “VVD Hoorn is bezorgd over financiële kennis bij politieke partijen” is helaas ook van toepassing op zijn eigen VVD. Van een wethouder van financiën mag verwacht worden dat hij de financiële paragraaf in zijn verkiezingsprogramma zorgvuldig en gedegen opstelt. Je kan je afvragen wat het nut en de waarde is om zulke onvolledige financiële plaatjes te presenteren, terwijl de partijen wel allerlei stoere uitspraken doen over het te voeren financiële beleid. Zodra cijfers en bedragen onvolledig zijn worden ze onbetrouwbaar, onbetrouwbaarheid en financiën zijn elkaars vijanden. Als VVD, VOCH, CDA en D66 geen betere financiële paragrafen kunnen opstellen dan hadden ze dat beter achterwege kunnen laten.