Discussie over aanpak bestrijding Japanse duizendknoop

HOORNGIDS HOORN | In Hoorn leidt de aanwezigheid van de invasieve Japanse duizendknoop tot een groeiende discussie tussen de gemeente en Fractie Tonnaer. De plant, die schade kan veroorzaken aan infrastructuur en de biodiversiteit bedreigt, is sinds 2017 op meer plekken aangetroffen, maar de gemeente stelt dat de besmette oppervlakte door hun aanpak sterk is verminderd. Volgens de gemeente is er geen nieuw actieplan nodig, omdat de huidige methoden, zoals maaien en uitsteken, effectief zijn gebleken. Op lastige locaties wordt zelfs geëxperimenteerd met bestrijding via elektriciteit.

Fractie Tonnaer: maaien zorgt voor verspreiding

Fractie Tonnaer is echter niet overtuigd van de doeltreffendheid van het gemeentebeleid. Volgens de fractie leidt het maaien van de duizendknoop juist tot verdere verspreiding van de plant. Zij stelt dat de gemeente het probleem onderschat en wijst op de zichtbare woekering van de plant, onder andere in de kademuren tussen Grote Oost en Slapershaven. De fractie uit kritiek op het feit dat het aantal locaties waar de plant voorkomt is toegenomen van 20 in 2017 naar 37 in 2024, ondanks de inspanningen van de gemeente. Hoewel de gemeente meldt dat de oppervlakte van de besmette plekken is afgenomen, vindt Tonnaer dat er structureler moet worden ingegrepen.

Oplossing met varkens?

Fractie Tonnaer pleit voor een alternatieve aanpak door het inzetten van varkens om de Japanse duizendknoop met wortel en al te verwijderen. Varkenshouders Kim en Stef van der Lee uit Hoogwoud hebben hun Duroc- en Husemer-varkens aangeboden voor deze taak. Volgens de fractie kunnen deze dieren op natuurlijke wijze de plant, inclusief de wortels, effectief uitgraven, wat de kans op hergroei verkleint.

Gemeente: huidige aanpak is effectief

De gemeente Hoorn blijft echter vertrouwen op de huidige methoden en stelt dat maaien geen verspreiding veroorzaakt, mits het correct gebeurt. De plant wordt gemaaid voordat de stengels rijp zijn, waardoor het maaisel uitdroogt en niet meer levensvatbaar is. Op plekken waar de plant wel afgerijpt is, zoals in bermen, wordt het maaisel apart afgevoerd om verspreiding te voorkomen. Daarnaast wordt al het maaisel naar de verbrandingsoven gebracht in plaats van bij het groenafval verwerkt.

Fractie Tonnaer blijft pleiten voor alternatieven

Ondanks de uitleg van de gemeente blijft fractie Tonnaer van mening dat de huidige aanpak onvoldoende is om de plant daadwerkelijk uit te roeien. Zij blijft aandringen op een proef met varkens als een duurzame en natuurlijke oplossing. De fractie onderzoekt de mogelijkheden om op enkele proeflocaties in Hoorn te testen hoe de inzet van varkens kan bijdragen aan een effectieve bestrijding van de Japanse duizendknoop.

De discussie tussen de gemeente en Fractie Tonnaer over de beste bestrijdingsmethode van de duizendknoop blijft daarmee voortduren. Of de inzet van varkens ook in Hoorn een kans krijgt, zal de komende tijd moeten blijken.

Bron: Gemeente Hoorn/Fractie Tonnaer
Foto’s: Aangeleverd

Onderwerp: Beantwoording overige vragen van Fractie Tonnaer over verwijderen Japanse duizendknoop

26 sept 2024

Geachte heer Tonnaer,

U heeft vragen gesteld over verwijderen Japanse duizendknoop. In deze brief leest u de antwoorden op uw vragen.

Vraag 1 Op welke locaties in Hoorn is in de openbare ruimte de Japanse duizendknoop aanwezig? Volgens een gemeentelijke lijst uit 2017 zijn er twintig locaties waarde woekerende plant te vinden is. Is het aantal locaties de laatste jaren toegenomen of verminderd? Wilt u een actieplan maken voor verwijdering van de Japanse duizendknoop in Hoorn?

Antwoord
We hebben inmiddels op meer plekken Japanse duizendknoop gevonden, waardoor het aantal locaties groter is ten opzichte van 2017. Maar het aantal m2 Japanse duizendknoop dat in onze openbare ruimte staat, is sindsdien wel sterk gedaald. Een nieuw actieplan is niet nodig. Door inspanningen van onze wijkploegen is op de meeste plekken de Japanse duizendknoop sterk teruggedrongen en soms totaal verdwenen. Veelal gebeurt dat door het uitsteken en afvoeren van de plant. Wij gaan door op dezelfde voet om de plant binnen de gemeente Hoorn in toom te houden. Op lastige plekken proberen wij alternatieve methoden uit, zoals bestrijding met elektriciteit.

In de bijlage de huidige locaties met Japanse duizendknoop.

Vraag 2 Wilt u de Japanse duizendknoop aan de Slapershaven in overleg met het Hoogheemraadschap verwijderen door plant en grond te saneren? Hoe groot is de schade van de duizendknoop aan Kleine Oostbrug en Kleine Oostsluis en bij andere locaties?

Antwoord
Het Hoogheemraadschap heeft ons al eerder aangegeven dat deze Japanse duizendknoop geen bedreiging is voor hun sluis en dus niet meehelpt met de bestrijding van de plant. De plant heeft ook geen schade veroorzaakt aan de Kleine Oostbrug. Wij zijn nog steeds van mening dat wij de plant aan de Slapershaven kunnen uitputten door hem regelmatig af te maaien. De plant staat er al meer dan 20 jaar en heeft daarom ook veel reserves. Wij hadden ingeschat dat dit een proces van lange adem zou zijn.

Vraag 3 Bent u het met ons eens dat maaien van de Japanse duizendknoop zorgt voor een verdere verspreiding ervan?

Antwoord
Op de manier zoals wij het maaien, wordt de plant niet verspreid. De plant kan zich vegetatief verspreiden vanuit maaisel als de omstandigheden daarvoor gunstig zijn. Daarvoor zijn nodig langdurige vochtige omstandigheden en planten met gerijpte knopen. De stengels die wij maaien zijn nog niet afgerijpt. Daarnaast wordt de plant zodanig versnipperd dat het maaisel snel uitdroogt en niet levensvatbaar is.
De planten die in het ruige (berm)gras staan, zijn vaak wel afgerijpt en zouden zich via maaien wel vegetatief kunnen vermeerderen. Deze planten worden door onze aannemer apart afgemaaid en afgevoerd om dat te voorkomen.

Vraag 4 Gebruikt u voor het maaien van de duizendknoop een speciale maaier of wordt de maaier na gebruik schoongemaakt? Worden de resten van de plant apart van het groenafval afgevoerd en vernietigd?

Antwoord
Bij het maaien van de Japanse duizendknoop gebruiken wij vooral de bosmaaier met draadkop. Deze wordt niet apart schoongemaakt voor of na het maaien van Japanse duizendknoop. Het maaisel wordt alleen apart afgevoerd als de stengels te veel zijn afgerijpt. Maar zoals aangegeven in het antwoord van vraag 3 is dat met deze wijze van maaien niet nodig. Als wij plantresten Japanse duizendknoop afvoeren, komt dat niet bij het groenafval maar bij het afval voor de verbrandingsoven.

Vraag 5 Op welke particuliere grond bevindt zich de Japanse duizendknoop en kunt u contact leggen met de grondeigenaren voor de verwijdering van de woekerende plant?

Antwoord
Wij kunnen niet bij alle particuliere terreinen nagaan of daar Japanse duizendknoop groeit. Er bestaat ook geen meldingsplicht of verplichting tot verwijderen voor deze plant. Wij kennen een aantal locaties met Japanse duizendknoop die in beheer zijn bij Intermaris. Intermaris zet zijn eigen aannemer in voor bestrijding van Japanse duizendknoop. Wij hebben met Intermaris de afspraak van gezamenlijke aanpak, wanneer de plant groeit aan beide zijden van de perceelgrens en het een gezamenlijk probleem is.

Met vriendelijke groet,
Burgemeester en wethouders van Hoorn