Column: Irritante technologische babysitter of veilige digitale bijrijder?

HOORNGIDS COLUMN | Stel je voor: je zit in je gloednieuwe auto, net vers van de dealer, klaar voor een trots showritje naar je vrienden. Maar voordat je ook maar de kans krijgt om daarvan te genieten, begint je auto te piepen. En niet zomaar een piep, maar een doordringend geluid dat je eraan herinnert dat je de snelheidslimiet hebt overschreden. Welkom bij de nieuwste veiligheidsmaatregelen van de EU, de ’General Safety Regulations’: een pakket aan assistentie- en veiligheidsvoorzieningen dat vanaf deze maand verplicht is voor nieuwe auto’s.

De meest besproken maatregel is de ’Intelligent Speed Assistance’ (ISA). Dit systeem waarschuwt je als je te hard rijdt. Hoewel bedoeld voor de veiligheid, schakelen de meeste bestuurders het meteen uit. Waarom? Omdat het irritant is. Een piep die je constant vertelt dat je te snel gaat, is ongeveer net zo welkom als een mug in je slaapkamer om drie uur ’s nachts.

Maar de ISA is slechts het topje van de ijsberg. Het verplichte veiligheidspakket omvat ook parkeersensoren, achteruitrijcamera’s, vermoeidheidsherkenning (DDAW), Emergency Stop Signal, rijstrookassistentie, automatische noodrem en een gecertificeerd cybersecurity-managementsysteem. Mocht je ondanks deze veiligheidsvoorzieningen toch een ongeval overkomen, dan is er ook nog de Event Data Recorder, een soort zwarte doos die gegevens opslaat van direct voor, tijdens en na een aanrijding.

Laten we deze technologische babysitter eens onder de loep nemen. Dienen deze systemen werkelijk onze veiligheid, of creëren ze juist een nieuwe bron van irritatie die ons onveiliger maakt? Hoeveel rustiger word je van een constante stroom aan piepjes en waarschuwingen?

Neem bijvoorbeeld de rijstrookassistentie. Dit systeem houdt je netjes binnen de lijnen, maar als je het wilt uitschakelen, moet je na het starten van de motor elke keer opnieuw door een reeks handelingen heen: menu openen, functie zoeken, uitschakelen en menu sluiten. Tegen de tijd dat je dat allemaal hebt gedaan, ben je waarschijnlijk meer afgeleid dan zonder dat systeem.

Is het verplichte veiligheidspakket niet een vorm van ongewenste betutteling? Natuurlijk, veiligheid op de weg is belangrijk. Niemand wil betrokken raken bij een ongeluk. Maar moeten we daarvoor echt onze autonomie opgeven en ons door een machine laten vertellen wat we moeten doen? Leidt dit soort regelgeving ons niet naar een samenleving waar menselijk gedrag steeds meer door technologie wordt beïnvloed en gecontroleerd? Is dit misschien het begin van een controlestaat, zoals we bijvoorbeeld in China zien? Daar wordt het gedrag van burgers op straat tot in detail gevolgd en gereguleerd, iets wat we in een democratisch systeem als het onze moeilijk kunnen rijmen met persoonlijke vrijheid. Bestaat het risico dat we in onze drang naar veiligheid doorschieten en ook in Europa een wereld creëren waar beslissingen voor ons worden genomen en dwingend wordt voorgeschreven hoe wij ons standaard moeten gedragen?

Gaat dit niet verder dan het aanbrengen van technologische veiligheidsmaatregelen in je auto? Hoe ver kan en mag de overheid gaan met het inzetten van techniek om menselijk gedrag te beïnvloeden? De EU heeft met de ’General Safety Regulations’ feitelijk een voorschot genomen op deze fundamentele vraag.

Je kunt er natuurlijk ook anders naar kijken en het zien als vooruitgang. Misschien moeten we die piepjes beschouwen als een speelse knipoog van de technologie, die ons eraan herinnert dat we allemaal mensen zijn met onze eigen fouten en tekortkomingen. En als je auto begint te piepen, denk dan gewoon: ’Oh, daar is mijn digitale bijrijder weer, altijd klaar om me op het rechte pad te houden.’

Dus, terwijl je in je nieuwe auto rijdt en de nieuwste EU-maatregelen trotseert, probeer dan te glimlachen en bedenk dat we allemaal samen navigeren door het doolhof van regels en technologie. Misschien moeten we de piepjes niet zien als irritant, maar als een uitnodiging om te reflecteren op hoe we technologie en vrijheid in balans kunnen houden. En terwijl je geniet van je rit, laten we die piepjes verwelkomen als bevestiging dat technische vooruitgang en mentale uitdagingen soms hand in hand gaan.

Foto: aangeleverd