Hoe bureaucratie een waardevol burgerinitiatief de das omdoet

HOORNGIDS COLUMN | Het besluit om Zorg Zoals de Westfries het Wil (ZZWW) stop te zetten, is niet alleen een groot verlies voor West-Friesland, maar ook een schoolvoorbeeld van ‘Penny wise, pound foolish’ beleid. De gemeenten Hoorn en Medemblik hebben nagelaten om een succesvol burgerinitiatief te steunen, ondanks de lovende woorden over de bereikte doelen en het potentieel van ZZWW. Dat gebrek aan steun roept vragen op over de prioriteiten van onze lokale overheid, waarbij starre bureaucratie schijnbaar boven welzijn gaat.

ZZWW is een initiatief dat voortkwam uit de gemeenschap zelf, met als doel de inwoners een stem te geven in de zorg. Het is een brug tussen burgers, zorgorganisaties en de overheid. In de woorden van de wethouders zelf: “ZZWW is een praktisch werkend burgerinitiatief dat in staat is om inwoners, zorgorganisaties en overheid met elkaar in gesprek te brengen.” Toch wordt dit initiatief, dat zoveel potentie had om de zorg in West-Friesland te verbeteren, de nek omgedraaid door bureaucratische obstakels en een gebrek aan financiële steun.

In de brief aan de wethouders van Hoorn en Medemblik legde het bestuur van ZZWW uit dat de voorwaarden voor subsidiëring simpelweg niet pasten bij een burgerinitiatief als het hunne. Ze waren bereid om verantwoording af te leggen, maar de eisen daarvoor ging hun vrijwilligerscapaciteit te boven. Bovendien bleek uit de brief van de gemeenten, dat zelfs als aan die eisen voldaan zou worden, het nog onzeker was of de subsidie daadwerkelijk toegekend zou worden. Dit creëerde een onwerkbare situatie.

Het is schrijnend dat in een tijd waarin er zoveel wordt gepraat over de noodzaak van burgerparticipatie, een succesvol initiatief zoals ZZWW gedwongen wordt te stoppen vanwege bureaucratische hindernissen. De maatschappelijke schade ten gevolge van dit besluit staat niet in verhouding tot de financiële steun die gevraagd werd. Het noodgedwongen moeten stoppen van ZZWW betekent het verlies van een waardevol platform waar inwoners hun zorgen en ideeën konden delen. En waar concrete verbeteringen in de zorg werden gerealiseerd.

Laten we eens kijken naar wat ZZWW heeft bereikt. De stichting heeft de stem van de inwoners luid en duidelijk laten horen in de media; via nieuwsbrieven en tijdens gesprekken met gemeentelijke instanties, zorgaanbieders en zorgverzekeraars. ZZWW bracht zaken onder de aandacht die anders ondergesneeuwd zouden zijn. En ZZWW heeft bijgedragen aan initiatieven die de zorg beter lieten aansluiten bij de behoeften van de inwoners. Dat is precies het soort burgerparticipatie waar de overheid zo vaak de mond van vol heeft, maar blijkbaar niet bereid is om daadwerkelijk te ondersteunen.

ZZWW heeft bijvoorbeeld samengewerkt met het Dijklander Ziekenhuis, de Omring, Rabobank West-Friesland en zorgverzekeraar VGZ. Die samenwerkingen hebben geleid tot tastbare verbeteringen in de zorg. Bovendien heeft ZZWW door middel van hun nieuwsbrief – die naar ongeveer 1100 abonnees ging – een breed publiek weten te bereiken en bewustwording gecreëerd over zorgkwesties in de regio. Die bijdragen waren van onschatbare waarde en hebben bijgedragen aan een gezondere en beter geïnformeerde samenleving.

Het Integraal Zorgakkoord (IZA) stelt dat samenwerking essentieel is voor de toekomst van onze zorg. ZZWW was een levend voorbeeld van deze samenwerking in actie. Het is dan ook onbegrijpelijk dat de gemeenten hebben nagelaten om een regeling te bedenken die aansloot bij dit burgerinitiatief. In plaats daarvan hebben zij een bureaucratisch systeem in stand gehouden dat niet aansluit bij de schaal en maat van vrijwilligersinitiatieven zoals ZZWW.