Ontwikkeling bedrijventerrein Zevenhuis fase 2 loopt vast

HOORNGIDS HOORN | Op vrijdag 5 april werd de gemeenteraad door het college van B&W op de hoogte gesteld over de stand van zaken rond de ontwikkeling van bedrijventerrein Zevenhuis. Daarin werd duidelijk dat de ontwikkeling van fase 2 in ernstige mate vertraging gaat oplopen en mogelijk zelfs helemaal niet zal worden uitgevoerd.

De ontwikkeling van dit terrein is verdeeld in twee fases. De eerste fase van Zevenhuis is bijna uitverkocht. Fase 2 bestaat uit 30 ha te ontwikkelen bedrijventerrein. Plangebied Zevenhuis fase 2 ligt in het uiterste noorden van de gemeente Hoorn en wordt in het noorden en westen begrensd door Zwaagdijk (gemeente Medemblik), in het zuiden door de Westfrisiaweg (N307) en in het oosten door Zevenhuis fase 1. 
Met de provincie en de regio is afgesproken dat fase 2 mag worden ontwikkeld in 3 subfases (2a t/m 2c) van elk 10 ha groot. Door de voormalige wijzigingsstroken vanuit fase 1 te koppelen aan fase 2A kent deze tranche vooralsnog een grootte van circa 13 ha. Na elke fase moet de behoefte aan extra bedrijfsruimte worden aangetoond.

Verkenning voortzetting samenwerking
Fase 1 van Zevenhuis is ontwikkeld in de vorm van een publiek private samenwerking, waarbij de gemeente aandeelhouder is in de exploitatiemaatschappij Zevenhuis. De betrokken marktpartijen daarbij zijn Scholtens en Steenveste. De gemeente en beide marktpartijen hadden ieder een grondpositie die zij in deze BV hebben ingebracht. De ontwikkeling van Zevenhuis fase 1 is vanuit deze gezamenlijke onderneming vormgegeven. Gezien de kennis en ervaringen die in de afgelopen jaren zijn opgebouwd, lag het voor de hand te verkennen wat de mogelijkheden zijn om deze samenwerking voort te zetten voor de ontwikkeling van Zevenhuis fase 2. Met deze verkenning is twee jaar geleden gestart.

Geen grond van de gemeente
Hoewel het voor de hand leek te liggen op vergelijkbare wijze in een samenwerking verder te gaan, bleek dit in de praktijk niet eenvoudig, De gemeente heeft namelijk geen grond in fase 2 en Scholtens heeft gronden in bezit in fase 2b en 2c. Om die reden heeft de gemeente vorig jaar de WVG (wet voorkeursrecht gemeenten) laten vestigen op de gronden die nodig zijn voor de ontwikkeling van fase 2a. Dat betekent dat grondeigenaren, als zij hun grond wensen te verkopen, dit eerst aan moeten bieden aan de gemeente. Daarbij zijn diverse gesprekken gevoerd met de marktpartijen over inhoudelijke onderwerpen zoals: plankosten, kostenverhaal, grondverwerving, inbrengwaarde van de grond, vestigingsbeleid, watercompensatie, etc. Tot op heden heeft de verkenning niet geleid tot overeenstemming.

Veranderende (financiële) situatie
Inmiddels is ook de situatie van de gemeente veranderd. Er moet bezuinigd worden en in december 2023 is de grondexploitatie Poort van Hoorn geopend. Dit legt een groot beslag op het weerstandsvermogen van de gemeente. Een actieve rol van de gemeente in fase 2 van Zevenhuis brengt risico’s met zich mee, zeker omdat de gemeente geen grondpositie heeft en dit nog moet verwerven. Het zou aanvullend een kapitaalbeslag leggen van vele miljoenen euro op het grondbedrijf. Deze middelen zijn er op dit moment niet, waardoor dit bedrag vanuit de algemene reserve beschikbaar gesteld zou moeten worden.

Geen overeenstemming
Verder blijkt uit de verkenning dat bij het ontwikkelen van Zevenhuis fase 2, de gemeente als partner in de samenwerking vanuit financieel oogpunt grote kans loopt op een negatief saldo van de grondexploitatie. Dat komt bijvoorbeeld door een volgens de gemeente hoge inbrengwaarde van gronden door Scholtens en het niet eens kunnen worden over de hoogte en moment van betalen van plankosten enz.
In de zomer van 2023 heeft de gemeente Hoorn de marktpartijen op de hoogte gesteld van het feit dat er waarschijnlijk een wijziging in de rol van de gemeente zou gaan plaatsvinden van actief naar faciliterend. Dat betekent dat de gemeente initiatieven van ontwikkelaars om bedrijventerrein Zevenhuis fase 2a te gaan ontwikkelen zal faciliteren, maar hier geen actieve rol in grondverwerving en -uitgifte zal spelen. Met het besluit van de gemeenteraad om de Poort van Hoorn te gaan ontwikkelen, is dit op dit moment onvermijdelijk geworden.

Wat betekent deze rolverandering voor de ontwikkeling van Zevenhuis?
De gemeente gaat de nog niet vastgestelde kaders vaststellen en daarmee initiatieven faciliteren van ontwikkelaars om het bedrijventerrein te ontwikkelen. Dat betekent wel dat de gemeente Hoorn in mindere mate kan sturen op het ontwikkeltempo. Daarvoor zijn initiatieven van ontwikkelaars nodig. Dit kan mogelijk leiden tot een periode waarin er geen uitgeefbare gronden met een bedrijfsbestemming op Zevenhuis beschikbaar zijn. Deze situatie kan alleen worden voorkomen als de gemeente zelf actief gronden aankoopt en ontwikkelt. Een scenario dat uitvoerig is onderzocht en grote financiële risico’s kent. Aan de andere kant is de maakbaarheid in een actieve rol binnen een publiek private samenwerking ook beperkt en biedt de omgevingswet nieuwe mogelijkheden om op inhoud meer voor te schrijven.

Geen rol voor de ontwikkelaars
Zoals hiervoor aangegeven, is met de provincie en de regio afgesproken dat het hele terrein bestemd is voor bedrijventerrein, maar dat in eerste instantie alleen fase 2a ontwikkeld mag worden. Met de huidige ontwikkelaars en samenwerkingspartners, Scholtens en Steenveste, is zowel ambtelijk als in bestuurlijk overleggen over de nieuwe situatie gesproken. Zij zien voor zichzelf op dit moment geen rol in de ontwikkeling van fase 2, omdat zij hier geen grondpositie hebben in fase 2a en geen aanvullende posities willen of kunnen verwerven.
De huidige grondeigenaren in dit gebied hebben aangegeven wellicht mogelijkheden te zien voor zelfrealisatie. Ook kan het zo zijn dat een ontwikkelaar zich meldt, die de gronden wil verwerven. Als dit aan de orde is zal de gemeente Hoorn het initiatief beoordelen op haalbaarheid en hierin faciliteren.

Schriftelijke vragen
De fractie van EenHoorn heeft schriftelijke vragen gesteld over de stilstand in de ontwikkeling van bedrijventerrein Zevenhuis. De fractie heeft zorgen over de verdere totstandkoming van dit bedrijventerrein en de wijze waarop bedrijven in de toekomst qua vestiging in Hoorn kunnen worden geaccommodeerd. Dit schrijven is hieronder te lezen.

Geacht College,
De inhoud van uw brief d.d. 05-04-2024 m.b.t. de stand van zaken Zevenhuis fase II heeft onze fractie EenHoorn in hoge mate verrast, aangezien er de afgelopen jaren geen enkel signaal in deze richting is afgegeven.

Dit brengt de fractie ÉénHoorn tot de volgende vragen:
U stelt in de brief dat de eerste fase van Zevenhuis bijna uitverkocht is. Onze kennis in deze is dat de verkoop van de laatste kavel fase I plaatsvond in april 2023. Wie heeft er gelijk? Graag uitleg.
Van meet af aan, dus vanaf 2010, was bekend dat de gronden in 2A, ca. 13 ha, niet in handen zijn van Scholtens, Steenveste of de gemeente Hoorn en dat deze gronden van groot belang zijn voor de ontwikkeling van fase II. Waarom is zo lang gewacht met het anticiperen op dit gegeven en het maken van aankoopafspraken tussen betrokken partijen?
Hoeveel bedrijven hebben serieuze interesse getoond voor een plek op Zevenhuis fase II? Hoe gaat het college deze bedrijven, die nu in de kou komen te staan, helpen bij het vinden van een (nieuwe) vestigingsplaats?
In het verleden hebben VOCHoorn en HOP en later EenHoorn het college meerdere malen erop geattendeerd om op tijd te starten met planologische ontwikkelingen voor fase II. Waarom is dit niet gebeurd en waarom word de Raad zo laat geïnformeerd?
In hoeverre verschilt het door het college voorgestelde vestigingsbeleid voor fase II van dat voor fase I? Graag motiveren! Waarom is de Raad hierbij niet betrokken?
U stelt in uw brief dat er tussen partijen geen overeenstemming is bereikt over inhoudelijke onderwerpen als plankosten, kostenverhaal, grondverwerving, inbrengwaarde van de gronden, watercompensatie etc.. Graag verneemt onze fractie een uitgebreider beeld van deze onderwerpen; eventueel onder geheimhouding.
Op welke wijze kan de Raad het college helpen om de gewenste ontwikkeling van Zevehuis fase II te realiseren?
ÉénHoorn ziet uw antwoorden met belangstelling en binnen de daarvoor geldende termijn tegemoet.
Met vriendelijke groet,
A.S. Ruppert, raadslid ÉénHoorn