Westfries Museum wellicht jaren dicht na mislukte aanbesteding

HOORNGIDS HOORN | De aanbestedingsprocedure voor de verbouwing en vernieuwing van het Westfries Museum is zonder resultaat afgerond, waardoor de werkzaamheden op korte termijn niet zullen worden uitgevoerd. Om verdere vertraging te voorkomen willen Fractie Tonnaer, Sociaal Hoorn en Hoorn Open & Eerlijk dat de verbouwing van het museum sober en doelmatig wordt uitgevoerd en een langdurige analyse niet af te wachten. 

Omdat de aanbestedingsprocedure is mislukt, houden de drie fracties er ernstig rekening mee dat het nog jaren duurt voordat de verbouwing van het Westfries Museum is voltooid. De komende jaren zal Hoorn het museum door sluiting moeten missen. 

Zonder vooruitzicht 
De ondernemers van de Roode Steen worden zonder vooruitzicht geconfronteerd met drie troosteloze, leegstaande historische panden. Door sluiting en lange leegstand verliest het museum haar positie binnen het toerisme en in de museumwereld. In de ogen van de drie genoemde fracties maakt de aanleg van een kelder onder het museum de bouwplannen onnodig duur en complex, terwijl de gebruikswaarde van het museum nauwelijks toeneemt. De drie Hoornse fracties willen daarom dat wordt afgezien van de bouw van een kelder onder het museum. Om de kans op een snelle verbouwing te vergroten adviseren Fractie Tonnaer, Sociaal Hoorn en Hoorn Open & Eerlijk met de laatste bouwondernemer uit de aanbestedingsprocedure in gesprek te gaan en te bekijken of het mogelijk is een sober en doelmatig bouwplan binnen het richtbedrag uit te voeren. Verder willen de fracties weten hoe groot en uniek de museumcollectie is en welke toekomstige museale functie het Westfries Museum krijgt.

Hieronder is de brief te lezen die de fracties vandaag hebben verzonden aan het college van Burgemeester en Wethouders van Hoorn. 

Geacht College, 
Volgens uw raadsbrief is de aanbestedingsprocedure voor de verbouwing en vernieuwing van het Westfries Museum zonder resultaat afgerond en wordt het werk niet uitgevoerd. De vastgelopen aanbesteding is de zoveelste demonstratie van bestuurlijk onvermogen. De eerste verbouwingsplannen waren megalomaan en te kostbaar en dat is nog steeds zo.  Door een amendement van de gemeenteraad (15 juni 2021) zijn de verbouwingsplannen naar beneden bijgesteld. In dit amendement werd voorgesteld de verbouwing van het museum sober en doelmatig uit te voeren. Dat betekent: herstel fundering en constructie, verduurzamen, wegwerken achterstallig onderhoud, samenvoeging tot één tuin en herstel van de tuinmuur. De aanleg van een kelder is later pas in de verbouwplannen opgenomen. De kelder maakt de bouwplannen onnodig kostbaar en complex en heeft nauwelijks een toegenomen gebruikswaarde.  
Twee jaar nadat de gemeenteraad (15 juni 2021) heeft ingestemd met de verbouwplannen komt u tot de ontdekking dat de plannen financieel niet haalbaar zijn. Verder blundert u door bouwplannen te maken zonder rekening te houden met of goedkeuring te vragen aan pandeigenaar Stichting Monumentenbezit. Terwijl de gesprekken met Stichting Monumentenbezit nog niet is afgerond bent u zo onverstandig geweest om de geplande verhuizing niet af te blazen maar door te zetten.   
Omdat de aanbestedingsprocedure is mislukt, houden wij er ernstig rekening mee dat het nog jaren duurt voordat de verbouwing van het Westfries Museum is voltooid. De komende jaren zullen Hoorn en vooral de binnenstad het museum door sluiting moeten missen. De ondernemers van de Roode Steen worden zonder vooruitzicht geconfronteerd met drie troosteloze leegstaande historische panden. Vanaf het Achterom oogt deze unieke locatie als een permanente bouwput.   
Door sluiting en langdurige leegstand verliest het museum haar positie binnen het toerisme en in de museumwereld. Herstel van deze achterstand is voor een regionaal museum heel moeilijk. Ondertussen devalueert de museumcollectie  en nemen de kosten voor opslag en conservering van de collectie toe. Door het museum te verzelfstandigen, samenwerking met een landelijk museum te onderzoeken en door zich toe te leggen op speciale wisseltentoonstellingen maakt het Westfries Museum nog een kans de langdurige sluiting te overleven. Een snelle start van de verbouwing is voor het museum van groot belang voor overleving.  
Volgens de raadsbrief gaat u het mislukken van de aanbesteding analyseren. In het tweede kwartaal van 2024 krijgt de gemeenteraad de resultaten van deze analyse voorgelegd. Omdat de resultaten daarvan op voorhand bekend zijn, adviseren wij niet te veel tijd te verknoeien aan deze analyse. Na analyse door onze fracties trekken wij de volgende voorlopige conclusies:  
- u toont gebrek aan bestuurlijke capaciteit om grote bouwprojecten als de verbouwing van het Westfries Museum goed voor te bereiden en uit te voeren; 
- de huidige verbouwingsplannen zijn te kostbaar;  
- de museale waarde van de collectie en de positie van het Museum, staan onvoldoende in verhouding tot de kosten van de verbouwing; 
- op korte termijn kan de verbouwing alleen worden gestart als deze sober en doelmatig wordt uitgevoerd. Dat betekent: herstel fundering en constructie, verduurzamen, wegwerken achterstallig onderhoud, samenvoegen met pand Roode Steen 15, herinrichten tot één tuin en herstel van de tuinmuur aan het Achterom.  
- aanleg van een kelder onder het museum maakt de bouwplannen onnodig duur en complex terwijl de gebruikswaarde van het museum nauwelijks toeneemt. Daarom moet worden afgezien van de bouw van een kelder; 
- een nieuwe aanbesteding met dezelfde te dure bouwplannen en met een richtbedrag van € 15,85 miljoen zal geen resultaat opleveren en verdere vertraging veroorzaken; 
- om de kans op een snelle verbouwing te vergroten adviseren wij om met de laatste bouwondernemer uit de aanbestedingsprocedure in gesprek te gaan en te bekijken of het mogelijk is het sobere en doelmatige bouwplan binnen het richtbedrag uit te voeren.  

Op grond van de hierboven geschetste situatie stellen wij de volgende vragen: 
1. De verbouwing van het museum kent een vertraging van minstens twee jaar. Hoe groot is de financiële en andere schade van deze vertraging en wie gaat deze schade betalen? Hoeveel meerkosten zijn er gemoeid met de opslag van de museumcollectie en hoe groot is het gemis van inkomen uit toegangsgelden? 
2. Het museum is ongeveer drie jaar of langer gesloten. Bent u het met ons eens dat door de langdurige sluiting het museum uit het oog en uit het hart raakt en een doorstart na de verbouwing zeer lastig wordt? 
3. Wat bezielde u om 1 januari 2023 het museum te sluiten zonder dat de aanbesteding succesvol was afgerond? 
4. Welke financiële steun of subsidie dreigt u mis te lopen nu de start van de verbouwing opnieuw is vertraagd? 
5. Welke positie qua bezoekers neemt het Westfries Museum in ten opzichte van andere musea in Nederland? Hoe groot en uniek is de museumcollectie van het Westfries Museum? Hoe hoog zijn de exploitatiekosten, waaronder de personeelskosten, vergeleken met andere musea in het land? 
6. Bent u het met ons eens dat er opnieuw moet worden gekeken naar de toekomstige museale functie van het Westfries Museum? 
7. Wilt u toewerken naar een verdere verzelfstandiging van het Westfries Museum? Acht u samenwerking met een groot landelijk museum mogelijk? 
8. Bent u het met ons eens dat op grond van ervaringen in het recente verleden het college grote verbouwingsprojecten bestuurlijk niet aankan? Zo ja, welke conclusies trekt u daaruit? 
9. Wilt u zich inzetten voor een snelle verbouwing van het Westfries Museum door de verbouwingsplannen aan te passen naar sober en doelmatig? Dit betekent in onze ogen: herstel fundering en constructie, verduurzamen, wegwerken achterstallig onderhoud, samenvoeging pand Roode Steen 15, herinrichting tot één tuin en herstel van de tuinmuur bij het Achterom?  
10. Bent u het met ons eens dat de bouw van een kelder nauwelijks van toegevoegde waarde is, terwijl deze wel een groot obstakel vormt voor de start van de verbouw van het Westfries Museum? 
11. Is de aanbestedingsprocedure gestopt of voorlopig gestopt met de enige overgebleven inschrijver? Wilt u met dit bouwbedrijf gesprekken openen om te bekijken of de verschillen tussen de bouwplannen en het inschrijfbedrag verkleind kunnen worden zodat op korte termijn alsnog met de verbouwing kan worden gestart? 
12. Bent u het met ons eens dat een grondige analyse van de ontstane situatie onnodig is omdat de uitkomst van dit onderzoek al vast staat? En dat alleen een sobere en doelmatige verbouwing het mogelijk maakt binnen het vastgestelde krediet te verbouwen?  
13. Welke gevolgen heeft het uitstel van de verbouwing voor de directe buren van het museum en voor de overige ondernemingen op de Roode Steen? Wilt u de erfafscheiding tussen de leegstaande achtertuin van het museum en de achtertuin van het restaurant verbeteren door een gepaste erfafscheiding te plaatsen? 
Vriendelijke groet, 
namens Fractie Tonnaer, Roger Tonnaer, gemeenteraadslid/fractievoorzitter 
namens Sociaal Hoorn, Jeroen van der Veer, gemeenteraadslid/fractievoorzitter 
namens Hoorn Open & Eerlijk, Arnica Gortzak, gemeenteraadslid/fractievoorzitter