Uitstroom van statushouders naar arbeidsmarkt verloopt uiterst moeizaam

HOORNGIDS REGIO | De reïntegratietrajecten van statushouders verlopen volgens Fractie Tonnaer bepaald niet naar wens. Op 16 februari heeft de partij hierover vragen gesteld aan het college van B&W. Daarnaast is gemeenteraadslid Marieke Rijk van Fractie Tonnaer afgelopen week in gesprek geweest met WerkSaam, medewerkers van Netwerk, vrijwilligers en nieuwkomers. Uit de gesprekken is haar gebleken dat de door Fractie Tonnaer ontvangen signalen bevestigen dat er weinig tot geen schot zit in de reïntegratie van deze nieuwkomers. 

Uit de bevindingen van Marieke Rijk blijkt dat de problemen zich met name manifesteren bij de nieuwkomers die moeite hebben met de taal en niet mobiel zijn. Voor deze groep veelal laaggeschoolden zijn niet of nauwelijks trajecten. Ook de kinderopvangbetalingen en vergoedingen vormen een probleem. Er is over het algemeen geen sprake van duurzame uitstroom en er is geen perspectief voor de toekomst. Om die reden heeft Fractie Tonnaer een brief verzonden naar het college, die hieronder te lezen is.

Geacht College,
De gemeente is er verantwoordelijk voor dat iedereen die kan werken, gaat werken en daar waar nodig ondersteund wordt.
Fractie Tonnaer is de afgelopen weken benaderd door statushouders die spreken over problemen bij de ondersteuning naar regulier werk door WerkSaam. 
Uit de verschillende gesprekken blijkt dat ze in hun begeleiding naar werk voornamelijk te maken hebben met de werkcoach van WerkSaam. Naast de werkcoach hebben ze ook een contactpersoon voor het verstrekken van hun uitkering. 

De statushouders die wij gesproken hebben, zijn al ruim 10 jaar bij WerkSaam. 
Zij krijgen baantjes in de schoonmaaksector, maar ook in productie o.a. bij staalbedrijven. Na 3 keer een contract van 6 maanden te hebben gehad stopt dit werk. Daarnaast is dit werk nooit voltijds. Meestal gaat het om 2 à 3 uur per dag. Na twee keer weigeren vanwege, volgens de statushouder, niet passende arbeid, wordt er gekort op de uitkering.
Brieven zijn voor deze mensen vaak moeilijk te begrijpen.
Het salaris is gering en wordt verder aangevuld door het UWV.
Uitbetaling van salaris en uitkering vinden plaats op verschillende momenten in de maand, waardoor er problemen ontstaan met de betaling van de vaste lasten.
Ook zijn er problemen m.b.t. de facilitering van kinderopvang of buitenschoolse opvang. Het gaat dan om de vergoeding, maar ook over de benodigde toestemming van de werkcoach. 
Per 1 februari zijn de kosten van buitenschoolse opvang verhoogd. De uitkeringsgerechtigden krijgen hiervoor geen aanvulling op hun uitkering en kregen te horen dat “ze de kinderen dan maar thuis moesten houden”. 
Er worden geen reiskosten vergoed, er lijkt geen sprake te zijn van opleidingstrajecten, er worden geen kosten voor taaltrajecten vergoed, cursisten krijgen geen vrij voor taalles en er lijken geen ambitiegesprekken plaats te vinden.
Naast de werkcoach vanuit WerkSaam is er voor deze groep begeleiding vanuit de gemeente Hoorn door 1.Hoorn. Dit traject duurt 2 jaar en daarna worden de statushouders overgedragen aan het wijkcentrum. De medewerkers van de gemeente herkennen de signalen die wij hebben gehoord en hopen met de nieuwe wet inburgering een sterkere rol in de begeleiding van de statushouders te krijgen na de eerste 2 jaar. 
De statushouders (nieuwkomers) die wij gesproken hebben ervaren stress uit angst dat ze niet kunnen rondkomen en doordat zij geen enkel perspectief voor de toekomst zien. 
Naar aanleiding van de gesprekken met de statushouders, vrijwilligers en medewerkers bij de gemeente en WerkSaam stellen wij de volgende vragen:

Bij statushouders (nieuwkomers) lijkt vaak sprake te zijn van multi-problematiek. Deze mensen zijn helaas vaak langdurig werkloos. De hulp die bedrijven bieden bij een re-integratie traject is cruciaal. In het kader van het  officiële beleid krijgen de statushouders volgens WerkSaam vaak taaltrainingen en inburgeringstrajecten. Uit onze inleiding blijkt dat juist hier veel mis gaat. Bent u bereid de signalen die wij hebben omschreven in de inleiding uit te zoeken en op te pakken? 
Hoe gaat de gemeente ervoor zorgen dat er daadwerkelijk uitstroming naar regulier werk plaats vindt dat voldoende inkomen oplevert om uit de uitkering te komen? 
Hoe worden de werkcoaches opgeleid, begeleid en ondersteund in hun uitvoerende werkzaamheden? 
De medewerkers van de gemeente zijn bekend met de geluiden zoals wij deze hebben vernomen. Zij zien nu geen mogelijkheden hier iets mee te kunnen doen. Geeft de uitvoering van de nieuwe wet inburgering mogelijkheden om langer als vangnet te fungeren voor de statushouders? 
Hoe wordt er voor zorg gedragen dat de statushouders na de eerste 2 jaar aanspraak kunnen blijven maken op de inkomensondersteuningsmaatregelen zoals we die in het beleid rondkomen hebben vastgesteld?
Naar aanleiding van onze bevindingen lijkt het dat er niet of nauwelijks perspectief is om uit deze situatie te komen. Wij begrijpen dit niet, zeker gezien de mogelijkheden op de arbeidsmarkt en de ambities en talenten van veel van de statushouders. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat dit inzichtelijk wordt en dat er een goede match naar passend werk gaat plaatsvinden? 
De begeleiding en ondersteuning van de statushouders gebeurt na de eerste 2 jaar veelal door vrijwilligers. De vrijwilligers komen veel tegen en voelen zich niet altijd gehoord. Hoe gaan we ervoor zorgen dat de signalen die zij doorgeven, opgepakt worden en hoe zorgen we ervoor dat het waardevolle werk dat de vrijwilligers doen geborgd is?

Met vriendelijke groet,
Marieke Rijk, gemeenteraadslid namens Fractie Tonnaer