Schiphol dichterbij

De drooglegging van de Markerwaard kwam onlangs weer ter sprake in de media. Het ging om een oud plan van architect ir. Leo Q. Onderwater, die ook al vanwege de vele naamgrapjes als ”Kom je nog eens boven?” in zijn vroegste jeugd tot het besluit was gekomen om korte metten te maken met al die nattigheid. Zijn prijswinnende plan ’De Markerwaard - een onvervulde belofte’ handelt over de drooglegging van de Markerwaard. Ooit door waterbouwkundig ingenieur Cornelis Lely bedoeld om aan te leggen uit veiligheidsoverwegingen, maar door de heer Onderwater weer naar voren geschoven als oplossing voor het ruimtegebrek: ”Als er al ooit in de Nederlandse geschiedenis de noodzaak is geweest voor de aanwinning van land voor wonen, werken, recreëren en mobiliteit, dan is het nu.” 

Het concept ’De Markerwaard - een onvervulde belofte’, biedt met de noordelijke uitloop richting het Markermeer, een structurele oplossing voor het groeiende ruimtegebrek, aldus de bevlogen Onderwater. De huidige oppervlakte van het Markermeer, 60.000 hectare, zal worden opgedeeld in randmeren (20.000 hectare) en in land en wetlands (40.000 hectare). 

Ruimte voor een luchthaven
De architect voorziet grootse dingen in de polder. Om te beginnen zal Schiphol verplaatst kunnen worden naar het hart van de polder. Ruimte genoeg. Daarmee kan een streep door de plannen van Lelystad Airport, waar de berg bezwaren inmiddels zo hoog is dat ze gebruikt kunnen worden om er een dijk mee aan te leggen. Naast ruimte voor een luchthaven inclusief omvangrijke infrastructuur kunnen er steden verrijzen. Een stad met maximaal 150.000 inwoners (60.000 - 70.000 woningen) in de buurt van Almere en een stad met maximaal 100.000 inwoners (40.000 woningen), gelegen in de bocht bij het Hoornse Hop tegenover Hoorn. De stadskernen zullen worden omzoomd met stadsbossen. Er is plaats voor een bosareaal van 7000 hectare. Er komen meren met een recreatief karakter, inclusief een verblijfszone langs de randmeren, waarin over een totale lengte van 40 kilometer her en der plaats is voor strandrecreatie en aanlegplaatsen voor pleziervaartuigen. Vervolgens moet in het gebied 4000 hectare worden ingericht voor de (glas)tuinbouw en 8000 hectare voor extensieve bollenteelt. Ook moet het gebied verkeerswegen, spoorlijnen en vaarwegen kunnen herbergen. 

Woningbouw
Oorspronkelijk was de drooglegging van de Markerwaard in de jaren tachtig gepland. Onvoldoende goede argumenten gaven de doorslag het plan niet uit te voeren. In Nederland was toen geen sprake meer van een explosieve bevolkingsgroei. Bovendien verminderden slechte economische vooruitzichten de behoefte aan bedrijventerreinen. Inmiddels wijzen berekeningen van het Centraal Planbureau er op dat het inwonertal in Nederland zal groeien tot 18 miljoen mensen. Met name steden in de Randstad zullen de bevolkingsdruk moeten opvangen. Daarnaast claimen deze steden ruimte voor bedrijventerreinen buiten hun eigen gemeentegrenzen. De behoefte aan woningbouwlocaties in de Randstad is aanzienlijk. In de komende jaren moeten in dit gebied enkele honderdduizenden nieuwe woningen worden gebouwd. In de Markerwaard is er plaats voor.