Uitreiking vier Erepenningen voor Menslievend Hulpbetoon in brons

HOORNGIDS | Donderdag 1 juli reikte burgemeester Jan Nieuwenburg vier bijzondere Koninklijke onderscheidingen uit in de Oosterkerk aan het Grote Oost. Miranda Lenior, Karin Ekelmans, Arnold Stokkel en Erdal Gedik werden onderscheiden met de Erepenning voor Menslievend Hulpbetoon. Zijne Majesteit de Koning had besloten deze mensen met de erepenning te onderscheiden vanwege hun moedig optreden tijdens een incident in mei 2020, bij het tankstation tegenover het stadhuis, aan de Zwaagmergouw in Hoorn. 

Op de bewuste dag die zich zo zonnig had aangediend, had een verwarde man de kiosk betreden met een gieter vol benzine, om tot ontzetting van de aanwezigen de inhoud rond te sprenkelen en een klant te overgieten met de benzine. Daarna stak hij de bezine in de fik, zodat er onmiddellijk een flinke brand uitbrak. 

Onmiddellijk actie ondernomen
In de ontstane chaos werd er door verschillende mensen direct handelend opgetreden. De beide medewerksters Karin Ekelmans en Miranda Lenior openden de deur naar hun afgeschermde ruimte om de met benzine overgoten Ryan van Bodegraven uit de vuurhaard te halen en hem af te schermen van de aanstichter van dit kwaads. Via de nooduitgang verlieten ze de vuurzee. Ook werd direct de politie gebeld. Daarbij geholpen door de eveneens in de zaak aanwezige Erdal Gedik, doende met inspectiewerk, en Arnold Stokkel als klant. Zij traden direct handelend op door de brand te lijf te gaan en te voorkomen dat de man die verantwoordelijk was voor al dat onheil kon ontkomen en dat te blijven doen tot de inmiddels gewaarschuwde politie zou arriveren. De brandstichter had ook zichzelf in brand gestoken en schreeuwde daarbij van de pijn. Door ook bij hem het vuur te doven konden de aanwezigen erger voorkomen.

Toespraak
Uit de toespraak die burgemeester Jan Nieuwenburg hield bleek een grote mate van betrokkenheid. Hij vertelde: ”Het zal in jullie geheugen gegrift staan wat er die middag gebeurde. Ryan, jij had het ongeluk om op het verkeerde moment op de verkeerde plek te zijn en het vuur kreeg vat op jou. Gelukkig waren daar Miranda, Karin, Arnold en Erdal. Miranda en Karin waren aan het werk in de kiosk. Erdal, jij was er op dat moment om inspectiewerk te verrichten. En Arnold, jij was er als klant. Met elkaar hebben jullie ontzettend daadkrachtig gehandeld. In een split second hebben jullie moedig en tactvol opgetreden waarbij jullie met gevaar voor eigen leven Ryan, die met benzine was overgoten, hebben gered door hem op tijd uit de brandende kiosk te evacueren. Jullie hebben de voortgang van brandstichting in het tankstation verhinderd. Jullie hebben geholpen om een poging tot ernstige geweldpleging door verbranding te voorkomen.” 

Politie en de coördinator 
Aansluitend ging de burgemeester nader in op de rol die anderen hebben gespeeld op die dramatische dag. ”Ik wil ook de rol van de politie en de coördinator van het gemeentelijke team veiligheid en toezicht vandaag graag noemen. Zoals jullie weten kwam de man vanuit het stadhuis naar het tankstation. De coördinator heeft hem zien vertrekken uit het stadhuis en wist dat het niet goed zat. Hij is achter hem aangelopen naar het tankstation, al bellend met het noodnummer. De politie kon mede daardoor snel en met een goed beeld van de situatie ter plaatse zijn. De politie kon de verdachte onmiddellijk aanhouden waardoor er geen verdere schade is aangericht. Politiemensen en andere hulpverleners zijn we als een soort van ‘vanzelfsprekende’ helden gaan beschouwen. Maar het is niet vanzelfsprekend wat zij doen. Dat mag echt wel eens worden gezegd. Ik wil ook nadrukkelijk mijn dank aan hen uitspreken. Ook jullie hebben op deze dag een essentiële rol gespeeld.”

Mensenlevens gered
”Dankzij jullie allemaal kon het vuur uiteindelijk vrij snel worden gedoofd, waardoor er geen andere slachtoffers zijn gevallen en waardoor een grotere brand op een gevaarlijke plek als een tankstation is voorkomen. Er zijn mensenlevens gered. Ik ben zo blij dat er mensen zijn zoals jullie. Die onmiddellijk in actie komen. Die niet in paniek raken. Die het gevaar en de risico’s zien en daarnaar handelen. Die niet twijfelen, maar doen. Actie. Redden. Met elkaar. Grote klasse. We zijn nu ruim een jaar verder. Corona liet het niet toe om eerder bij elkaar te komen. Ik hoop dat het jullie goed doet om nu alsnog met elkaar te zijn. Jullie kunnen elkaar nog even in de ogen kijken. Nog even terugblikken op die zwarte dag. Ik hoop dat deze bijeenkomst, al is het maar een beetje, jullie helpt bij het verwerken van wat er toen is gebeurd.”  

Daadkrachtig optreden
Burgemeester Jan Nieuwenburg richtte zich vervolgens rechtsreeks tot de mensen die het hoofd koel wisten te houden en een ramp hebben weten voorkomen. ”Dan gaan we over naar onze bijzondere helden. Karin, Miranda, Arnold en Erdal. Jullie dachten eerder aan die ander dan aan jullie zelf. Dat is echt bijzonder en dat doet en kan niet iedereen. Mensen die in zo’n situatie bevriezen zijn niet slecht; het is niet iedereen gegeven om zo daadkrachtig op te treden als jullie hebben gedaan. Maar jullie zijn wél heel erg goed.” 

Dapperheidsonderscheiding 
”Karin, Miranda, Arnold en Erdal, het heeft Zijne Majesteit de Koning behaagd jullie de Erepenning voor Menslievend Hulpbetoon in brons te verlenen. Dit is echt een bijzondere onderscheiding. Het is de belangrijkste Nederlandse onderscheiding voor dappere daden die zijn verricht buiten een strijd. De onderscheiding wordt verleend aan ‘hen die een menslievende daad hebben verricht die de kenmerken draagt van moed, beleid en zelfopoffering’. Het is, na de Militaire Willems-Orde, de oudste nog bestaande Nederlandse dapperheidsonderscheiding en wordt in Nederland maar een paar keer per jaar toegekend. Het is dan ook een grote eer dat ik deze onderscheiding nu aan jullie vieren mag uitreiken. Ik hoop dat jullie ermee zullen pronken en anderen ervan bewust kunnen maken dat we moeten blijven omkijken naar elkaar.” 

Ryan
Ook Ryan van Bodegraven, de jongeman wiens leven zo’n dramatische wending nam die dag, werd door Jan Nieuwenburg naar voren geroepen. ”Ryan, ik vind het van jou heel dapper dat je vandaag gekomen bent. Jij hebt na meer dan een jaar begrijpelijk nog altijd last van wat er toen gebeurd is. De zaak is nog niet afgerond. Ook jij verdient een bloemetje en natuurlijk een applaus.”  

Drankje
Aansluitend was het tijd om samen met elkaar even na te praten over wat er toen die dag en ook daarna allemaal is gebeurd. En dat bleek omvangrijk. De beide medewerksters hebben de draad weer opgepakt na de langdurige sluiting van het tankstation, maar worden er nog dagelijks aan herinnerd. Ryan van Bodegraven kan het navertellen. Maar doet dat met zichtbare moeite. Sinds die fatale dag heeft zijn leven een andere wending gekregen. Zijn opleiding heeft hij moeten opgeven. Daarnaast heeft zijn kijk op mensen een ommekeer ondergaan. Dankzij de hulp van een psycholoog, een familieagent en slachtofferhulp staat hij weer wat beter in het leven. Ook de samenkomst in de Oosterkerk stelde hij zeer op prijs. 
Dankzij hun heldhaftige optreden hebben de vier onderscheiden personen weten te voorkomen dat de brand zich uit zou breiden en vooral dat Ryan van Bodegraven het kan navertellen. De 33-jarige verdachte Kenadid A. zal in augustus worden voorgeleid. 

Foto’s: 1. Karin Ekelmans, Miran Lenior, Erdal Gedik en Arnold Stokkel. 2. Overzicht van de aanwezigen 3. Ryan van Bodegraven.