Kwaliteit oppervlaktewater moet beter

HOORNGIDS | Van aardappelen tot suikerbieten: de meeste gewassen worden bespoten met gewasbeschermingsmiddelen. Het risico bestaat echter dat deze stoffen in het oppervlaktewater komen. Om aandacht te vragen voor juist gebruik van gewasbeschermingsmiddelen heeft Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) in de afgelopen maanden percelen van bijna 200 akkerbouwers bezocht. Met als doel het terugdringen van gewasbeschermingsmiddelen in sloten en zo de waterkwaliteit te verbeteren. En wat blijkt: 86% van die akkerbouwers doet het goed.

Het werkgebied van waterschap HHNK telt circa 570 akkerbouwers. Voor dit project zijn 192 bedrijven bezocht waarbij er gekeken is naar de breedte van de teeltvrije zones (de afstand tussen de insteek van de sloot en het gewas) en de toegepaste spuittechnieken. Een te smalle teeltvrije zone of het gebruik van niet toegestane spuitdoppen vergroot namelijk het risico dat er gewasbeschermingsmiddel in de sloot terecht komt. Als de druppeltjes die uit de spuit komen te fijn zijn, dan worden ze met de wind meegenomen. Dit fenomeen wordt ’drift’ genoemd. Bij 14% van de bezochte akkerbouwers is een overtreding geconstateerd. Een aantal akkerbouwers moest een deel van het gewas rooien dat te dicht bij het wateroppervlak stond.

Schoon oppervlaktewater
Het hoogheemraadschap controleert in 2020 opnieuw op de teeltvrije zones en het gebruik van de driftreducerende spuittechnieken. Gewasbeschermingsmiddelen die ziektes of ongedierte tegengaan bij akkerbouwgewassen kunnen het slootleven aantasten. Het is daarom belangrijk dat ondernemers zorgvuldig met de middelen omgaan. Het Rijk toetst voortdurend de effectiviteit van maatregelen, ook die van het Activiteitenbesluit milieubeheer. Als de waterkwaliteit van het oppervlaktewater achterblijft dan kan dit op termijn gevolgen hebben voor de teeltvrije zone en het aantal toegestane gewasbeschermingsmiddelen.

Activiteitenbesluit milieubeheer
Het jaar 2019 hebben de waterschappen, in overleg met de branche, als overgangsjaar aangehouden. De akkerbouwers in Hollands Noorderkwartier zijn begin 2019 per brief geïnformeerd over de aanscherping van de regelgeving. Tijdens het groeiseizoen bezochten toezichthouders van HHNK de akkerbouwers om hen voor te lichten en waar nodig te handhaven. In het Activiteitenbesluit milieubeheer zijn voorwaarden opgenomen om het oppervlaktewater te beschermen tegen gewasbeschermingsmiddelen. In 2019 zijn de eisen voor het telen van gewassen aangescherpt in het Activiteitenbesluit milieubeheer. Hoe beter de driftreductietechniek van de veldspuit, hoe breder de strook land langs het oppervlaktewater waar op geteeld mag worden. 

Foto: Voorbeeld van een juiste teeltvrije zone, zo ziet het hoogheemraadschap het graag