Kwetsbare ouderen in risicogroep voor financieel misbruik

Ouderen zijn kwetsbaar. Zeker als de ouderdom met gebreken komt en ze hulp van anderen nodig hebben, komt financieel misbruik vaker voor dan veel mensen denken. Maar daar kunnen we met zijn allen wél wat aan doen. Om het probleem breed onder de aandacht te brengen start staatssecretaris Van Rijn deze week een landelijke campagne tegen financieel misbruik van ouderen.

Financieel misbruik van ouderen kent vele vormen en gradaties. Zoals Linde, een 22-jarige studente die regelmatig bij haar 76-jarige tante Margreet langs gaat. Ze drinken samen koffie en vervolgens gaat Linde naar de supermarkt. Haar tante heeft het altijd prima gevonden dat haar nicht, als ‘arme student’, ook wat boodschapjes voor zichzelf doet. Maar dat liep nogal uit de hand. Het ging kwaad tot erger tot Linde voor zichzelf regelmatig kleding kocht met het bankpasje van haar tante. Ze liep tegen de lamp toen de automatische afschrijvingen van haar tante geblokkeerd werden omdat het saldo ontoereikend was.

Vooral kwetsbare ouderen zijn slachtoffer

Naast bovenstaand voorbeeld zijn er nog veel meer vormen van financieel misbruik. Denk bijvoorbeeld aan bankpasfraude, verkoop van eigendommen (zoals sieraden), diefstal uit huis (geld, spullen), gedwongen testamentswijziging of iemand financieel kort houden. Vooral kwetsbare ouderen worden het slachtoffer. Ouderen die alleen wonen, vereenzaamd zijn, aan dementie lijden. Of het nu gaat om hulp bij boodschappen, verzorging of financiën, slachtoffers zijn bijna altijd afhankelijk van degene die hen financieel misbruiken. Misbruikte ouderen durven zelf vaak niet aan de bel te trekken uit angst dat ze de hulp kwijtraken of ze zijn bang voor de confrontatie. Juist daarom is het zo belangrijk dat het onderwerp uit de taboesfeer komt.

Zo kun je helpen

Signalen van financieel  misbruik zijn divers. Het kan gaan om geldgebrek, betaalachterstanden (huur, energie, rekeningen), onverklaarbare geldopnames of om de verdwijning van waardevolle spullen uit huis. Ook bij brieven van incassobureaus is waakzaamheid geboden. Als je vermoedt dat een oudere financieel wordt misbruikt, is het goed om erover te praten. Dit kan moeilijk zijn, omdat je meestal niet weet wat er precies aan de hand is. Daarnaast kan een slachtoffer het probleem verborgen willen houden. Door erover te praten, kun je samen de volgende stap bespreken of een oplossing bieden. Je kunt ook bellen met Veilig Thuis voor hulp en advies.

Voorkomen beter dan genezen

Ouderen die nog in goede gezondheid zijn, doen er verstandig aan om vooruit te denken. Hoe zijn je financiële zaken geregeld als het straks misschien wat minder gaat? Wie gaat de financiën beheren, wie doet de boodschappen en hoe worden die dan betaald? Denk daar nu al over na met een vertrouwenspersoon. Of leg je wensen bij de notaris vast. Daarnaast bieden banken kant-en-klare diensten aan om financieel misbruik te beteugelen. Denk dan aan het maken van afspraken over machtigingen op de eigen bankrekening, zogenaamde ‘zakgeldrekeningen’ en opnamelimieten.

Over financiële uitbuiting van ouderen praten? Bel met Veilig Thuis via 0800-2000 of bezoek www.vooreenveiligthuis.nl (http://www.vooreenveiligthuis.nl) voor tips en advies.

Financieel misbruik staat op de tweede plaats van meest voorkomende vorm van ouderenmishandeling.