Stem mee! Het Westfries Archiefstuk van het Jaar

Dit jaar doet het Westfries Archief weer mee met de nationale zoektocht naar het mooiste, ontroerendste, interessantste en leukste archiefstuk van het jaar. In augustus kunt u uw stem uitbrengen op één van de vier genomineerden stukken uit de depots van het Westfries Archief. Dit gebeurt in aanloop naar de landelijke online verkiezing ‘Stuk van het Jaar’. Deze wordt tweejaarlijks gehouden. De verkiezing sluit aan bij het thema van de Maand van de Geschiedenis in oktober: ‘Grenzen’. Begin september worden de stemmen geteld, en weten we welk stuk hét Westfries Archiefstuk van het jaar is. Het winnende stuk gaat door naar de landelijke verkiezing. U kunt dan ook alle andere inzendingen van vele archiefinstellingen uit Nederland bekijken op www.stukvanhetjaar.nl (http://www.stukvanhetjaar.nl). Eind oktober wordt bekend gemaakt welk archiefstuk zich het Stuk van het Jaar mag noemen.

De nominaties
Er zijn vier stukken uit het Westfries Archief genomineerd. Zo is er een prachtige tekening uit 1840 van tuinarchitect K.G. Zocher (1796-1863). In de negentiende eeuw hadden de oude vestingwallen van de steden geen functie meer. De tekening schetst een beeld van hoe de stadswal van Hoorn kon worden: een mooi, groen park met wandelpaden langs het water.

Een ander stuk gaat verder terug in de tijd. In augustus 1639 werd een inspectietocht gemaakt over de Westfriese Omringdijk. Het verslag van deze ‘demonstratie’ is bewaard gebleven. Bij het verslag horen een aantal prachtige, gedetailleerde kaarten. Het relaas geeft een mooi historische beeld van de grens van Westfriesland en de ruzies die ontstonden over het onderhoud van deze grens.

De Beemster hoort niet bij Westfriesland, het ligt buiten de Omringdijk. Het stadsbestuur van Hoorn dacht daar na de inpoldering en verkaveling van de Beemster in 1612 anders over. Het bestuur wilde een deel van de Beemster aan het grondgebied van de stad Hoorn toevoegen. Immers, door eeuwenlange erosie en kustafslag was Hoorn een deel van zijn grondgebied kwijtgeraakt. Op een kaart van de Beemster gaf het stadsbestuur van Hoorn in kleur aan welk deel het tot zijn gebied wilde gaan rekenen.

De grensgebieden van steden, het bangebied, werd vaak gemarkeerd met banpalen. Een aantal van deze banpalen hebben de tand des tijds doorstaan. In een kaartboek van het Burgerweeshuis van Hoorn staat een afbeelding van een banpaal van de stad Hoorn. Een eenhoorn zit bovenop de banpaal en houdt het wapen van de stad vast.

Stemmen maar!

De geselecteerde stukken kunt u bekijken op onze website www.westfriesarchief.nl (http://www.westfriesarchief.nl), via onze Facebookpagina en in de tentoonstellingsruimte in de studiezaal. Heeft u uw favoriete stuk gevonden? Breng dan meteen uw stem uit. Ook dat kan via de website, via Facebook of op de studiezaal. De voorverkiezing duurt tot en met 5 september.

De verkiezing voor het Stuk van het Jaar is een online publieksevenement van de Nederlandse Archieven. Het is een initiatief van BRAIN (Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland), Bedrijfshistorie Rabobank, Gemeentearchief Gemert-Bakel, BHIC, Regionaal Archief Tilburg en partners.

Bijschriften Afbeeldingen
Stuk 1 Stadswal: Ontwerp voor een deel van de stadswal van Hoorn door K.G. Zocher. (Westfries Archief, beeldbank, afbeelding 1W63)

Stuk 2 Demonstratie: Detail van tekst uit de demonstratie met de bijbehorende kaarten. (Westfries Archief, kaart: beeldbank 1M9 demonstratie: toegangsnr. 1562, inventarisnr. 1600)

Stuk 3: Hoorn en de Beemster: Kaart van de Beemster uit 1612, het lichtbruine gebied is het ‘Hoornse’ gebied. (Westfries Archief, Beeldbank, afbeelding 1G31)

Stuk 4: De banpaal: De Banpaal zoals afgebeeld in het kaartboek van de landerijen die in eigendom waren van het Burgerweeshuis in Hoorn. (Westfries Archief, Beeldbank, afbeelding 65J210(48))

Logo Westfries Archief

Logo Stuk van het Jaar