Monumentenprijs 2010 voor tuinderswoning Zwaag

HOORN - In de najaarsledenvergadering van Vereniging Oud Hoorn werd zaterdag de jaarlijkse monumentenprijs uitgereikt aan de bewoners van de tuinderswoning Dorpsstraat 5 in Zwaag. Na afloop werd door wethouder Pijl een naambord van de Knipboogsteeg onthuld.
 
Nadat eerst de heer Joop van Diepen was ingegaan op de betekenis van het agrarisch erfgoed in Hoorn, de waarde van de linten, de stolpboerderijen en de tuinderswoningen, overhandigde voorzitter Egbert Ottens van Oud Hoorn de prijs aan de heer en mevrouw De Jong na de volgende woorden:

“Het zal u inmiddels duidelijk zijn dat het bestuur met de keuze voor de monumentenprijs 2010 een geheel andere richting is ingeslagen. Na enkele grote, aandachttrekkende monumentale restauraties, Villa Alewijn en het Weeshuis, ging de prijs vorig jaar, exact 400 jaar nadat de Amsterdamse bouwmeester Hendrick de Keyser de markante Waag aan de Rode Steen in Hoorn bouwde, naar de Vereniging Hendrick de Keyser voor de wijze waarop zij zich van haar taak in onze van monumenten rijke stad kweet.
 
Met de toekenning van de prijs dit jaar staan we nu eens niet in de oude binnenstad met haar talloze monumenten, maar aan de rand van onze gemeente, om precies te zijn in éen van de dorpen die in de jaren zeventig van de vorige eeuw door annexatie in het kader van het groeikernenbeleid, door Hoorn werd geannexeerd.. Met de monumentenprijs 2010 willen we de restauratie van een fraaie tuinderswoning aan de Dorpsstraat in Zwaag in het zonnetje zetten. Het gaat ons bij de prijs dus niet alleen om de in het oog lopende restauraties, maar ook om het kleine, dat zich snel aan het oog onttrekt. We houden met deze prijstoekenning tevens een warm pleidooi voor het zorgvuldig omgaan met de linten en het zoveel mogelijk bewaren van het oorspronkelijke karakter van de dorpslinten. Van de zo kenmerkende lintbebouwing van stolpboerderijen en vrijstaande tuinderswoningen in Hoorn, Zwaag en Blokker. Deze prijstoekenning is dus tevens een oproep aan de gemeente om nog zorgvuldiger met de linten om te gaan en de bouwplannen die er zijn buitengewoon kritisch te beoordelen. Al te veel van het oorspronkelijke karakter is verloren gegaan. Daarmee geven we ook een antwoord aan sommige raadsleden die bij de bespreking van de evaluatie van de Nota Kunst en Cultuur vonden dat er teveel monumenten in onze gemeente komen. Wij kennen slechts éen criterium: alles van historische, architectonische en stedenbouwkundige waarde, behoort waar mogelijk behouden te blijven.  
 
Het pand Dorpsstraat 5 is éen van die tuinderswoningen die dat karakter van linten en bebouwing bepalen. Deze woning dateert van 1930. De woning is gebouwd door aannemer Huisman uit Zwaag, die vermoedelijk ook het ontwerp leverde. Aan alles is te zien dat Huisman een vakman was, zoals je vroeger in veel dorpen buitengewoon getalenteerde timmerlieden en aannemers had. Sommige aannemersbedrijven zouden voor hun vakkennis vandaag de dag een moord doen.
Opdrachtgever was tuinder Piet (Petrus) de Jong, die er in 1931 met zijn echtgenote Divera Buis ging wonen. De ouders van Divera Buis woonden in de naastgelegen stolp op nummer 7. De woning is grotendeels gaaf bewaard gebleven en daarmee een belangrijk voorbeeld van een typische tuinderswoning uit het tweede kwart van de 20e eeuw. Voor de manier waarop dit pand door de huidige bewoners, de heer en mevrouw De Jong, broer en zus, is gerestaureerd, willen wij als bestuur onze waardering onderstrepen door de toekenning van de monumentenprijs van onze vereniging 2010.”

Mevrouw De Jong dankte voor de toekenning van de prijs. Zij en de familie was er buitengewoon mee ingenomen. De stolp op nummer 7 waar zojuist over gesproken werd, was een rijksmonument. De stolpboerderij brandde in de jaren zeventig van de vorige eeuw helaas af, maar werd op uitdrukkelijke wens van de familie geheel herbouwd, zonder steun van het rijk, geheel met eigen middelen. Mevrouw De Jong verhaalde van een bezoek dat de oprichter van Oud Hoorn, de heer Kerkmeijer, aan de familie Buis bracht waarbij hij hen op de grote waarde van de autenthieke stolp wees. Geheel in die traditie ervoer zij het als een voorrecht om voor de restauratie van de naastgelegen tuinderswoning deze prijs van Oud Hoorn te mogen ontvangen.

De heer Arie Boezaard, oud hoofd monumentenzorg van de gemeente Hoorn, hield tijdens de vergadering een lezing over de namen van stegen en sloppen die helaas verdwenen waren. Oud-voorzitter van Oud Hoorn, Bas Baltus, pleitte een kwarteeuw geleden voor het terugbrengen van die namen.

---

Reacties

---