Computerproblemen Westfriesgasthuis bijna opgelost

Opsporing Verzocht: virusmakers
(wwww.nu.nl)

In het tv-programma Opsporing Verzocht figureren vooral daders van geweldsmisdrijven. Vreemd dat er nooit computercriminelen voorbij komen, want die zijn soms net zo erg.

Stel: iemand saboteert duizenden auto’s. Als gevolg daarvan kunnen duizenden mensen niet naar hun werk. Vervelend? Ja. Levensgevaarlijk? Niet per se.

Nog een experiment. Iemand saboteert honderden auto’s van zieke mensen. Die daardoor niet naar het ziekenhuis kunnen afreizen. Vervelend? Ja. Levensgevaarlijk? Potentieel. Want je moet maar hopen dat een alternatief vervoermiddel je snel genoeg bij een ziekenhuis brengt.

Ziekenhuis

Iets soortgelijks gebeurde op 20 oktober in het Westfriesgasthuis in Hoorn. Dit ziekenhuis werd getroffen door een computervirus. Gevolg: alleen spoedoperaties werden nog uitgevoerd, poliklinische patiënten konden thuisblijven.

Er zijn als gevolg van het virus gelukkig (en voor zover ik weet) geen slachtoffers gevallen. Maar dat had natuurlijk ook heel anders kunnen uitpakken. Je moet er niet aan denken dat een patiënt die zwaar allergisch is voor een bepaald medicijn dat toch krijgt toegediend omdat de arts niet bij het dossier kan.

Voorspelbaar

De reacties van sommige fanatieke internetgebruikers waren voorspelbaar: had het ziekenhuis maar geen Windows moeten gebruiken. Een eigenaardige denkwijze, volgens het patroon ‘Blaming the victim’. Alsof het slachtoffer schuldig is aan de acties van een crimineel.

Als een auto wordt gesaboteerd, zal geen mens het in zijn hoofd halen om de fabrikant daarvan de schuld te geven. Als een homoseksueel in elkaar wordt geslagen, zal geen persoon – althans geen verstandig persoon - zeggen dat deze zich dan maar “meer hetero” had moeten gedragen.

Niet op slot

Zo langzamerhand word ik er een beetje moe van dat bij computercriminaliteit de vinger altijd eerst wijst richting het slachtoffer, dat nauwelijks serieus wordt genomen door zelfbenoemde internetexperts en –intellectuelen.

Had het ziekenhuis zich beter kunnen beschermen tegen virussen? Misschien. Was het mogelijk geweest op enigerlei wijze de kans op dit probleem te verminderen? Mogelijk. Is er ergens een fout gemaakt waarvan het virus gebruik heeft gemaakt? Kan best.

Niet ter zake

Maar dat doet nauwelijks ter zake. Een slachtoffer weet achteraf altijd wel iets verzinnen waardoor hij of zij de misdaad (misschien) had kunnen voorkomen.

Natuurlijk sla je jezelf voor je kop als je fiets wordt gestolen terwijl je hem niet op slot hebt gezet. Maar zelfs de grootst mogelijke nalatigheid van een slachtoffer praat de misdaad nog niet goed.

Misdaad

En van een misdaad was in dit geval zeker sprake. De dader is uiteraard degene die het virus heeft gemaakt. Dat deze persoon het virus wellicht niet heeft geschreven met als specifiek doel een ziekenhuis te treffen, zal een rechter niet zo relevant vinden.

Mocht dit stuk verdriet worden opgepakt, dan wil een rechter namelijk weten of de maker van tevoren had kunnen weten of een ziekenhuis tot de mogelijke slachtoffers behoorde. Zo ja, dan hangt hij (of, statistisch onwaarschijnlijker, zij).

Niet serieus

Helaas wordt computercriminaliteit niet erg serieus genomen. Veel officieren van justitie hebben bovendien te weinig kennis van internet. Computercriminaliteit lijkt misschien teveel op een computerspelletje: een fenomeen dat niet meer bestaat als je de computer uitzet.

Maar de gevolgen van computercriminaliteit kunnen heel reëel zijn, en mensenlevens eisen. Of, zoals in het Westfriesgasthuis gebeurde, de dag van heel wat patiënten verzieken. Dat probleem gaat niet voorbij als je de computer uitzet. Integendeel: dan begint het pas.

© NU.nl/Arjan Dasselaar

Waarna nu een ander virus de kop opsteekt. Kan de heer Keuzenkamp iets zeggen over het hardnekkige gerucht dat het bestuur van het Westfriesgasthuis een afpersings-eis heeft ontvangen van een (of meerdere) cybercrimineel?