Westfries Museum gaat in op fenomeen Kermisborrel

HOORN - Dat juist het gemeentemuseum in Hoorn een fototentoonstelling over het fenomeen Kermisborrel houdt is natuurlijk best een beetje opvallend. Hoorn haalt immers geregeld het landelijk nieuws met de aanpak van het vele drinken door de jeugd. Het is dan ook niet onze burgervader die de expositie op 13 maart in het Westfries Museum opent, maar de oud-burgemeester van Venhuizen, Aad Vlaar.

Nergens in Nederland wordt de kermis zo uitbundig gevierd als in West-Friesland. Van Pasen tot ver in de herfst vieren de dorpen en steden om beurten een weekend lang feest. De kermis zelf is in veel gevallen niet meer dan een zweefmolen en een schietkraam. Het draait allemaal om de kermisborrel. Fotograaf Eddy Bosland liep in 2009 vrijwel alle kermisborrels af. Niet om mee te feesten, maar om dit typisch Westfriese fenomeen op foto vast te leggen.
 
Van 14 maart tot 24 mei is een keus uit zijn fotodocumentaire serie in de marmerzaal van het Westfries Museum te bezichtigen. Op de eerste etage neemt het museum u aan de hand van oude foto’s en films en een heuse miniatuurkermis vol nostalgische attracties mee terug naar de Westfriese kermis uit vervlogen tijden.  
 
Kermispan
Fotograaf Eddy Bosland heeft zijn fascinatie voor de kermisborrel overgehouden aan zijn jeugd. Hij groeide op in Enkhuizen. ”In de stad kenden we het fenomeen niet, ik ken het dus alleen maar van horen zeggen. Toen ik in Amsterdam ging wonen kwam ik eigenlijk pas achter dat de kermisborrel een echt Westfries fenomeen is. Bovendien was het nog nooit op foto vastgelegd. Toen ik voor mijn afstudeeropdracht aan de fotoacademie een onderwerp nodig had, hoefde ik dus niet lang na te denken.”Voor zover kan worden nagegaan ontstond de gewoonte om met vrienden, buren en bekenden gezamenlijk te proosten op de kermis ergens in het begin van de twintigste eeuw. De traditie is het sterkst in de Westffriese dorpen. Deze ‘huiskamerborrels’ zijn er nog steeds. Eddy Bosland heeft ze met veel gevoel voor detail vastgelegd. Compleet met het ’kermisbed’ dat altijd voor familie of vrienden van elders klaar staat..

Op één van zijn foto’s zie je een groep mensen aan statafels met elkaar borrelen in een garage. Ze staan met hun rug naar de zweefmolen, waarvan nog net een glimp te zien is. De exploitant heeft weinig te doen. De Westfriese kermis in één beeld gevangen.Sommige van de huiskamerborrels zijn de laatste twintig jaar uitgegroeid tot megafeesten, met soms wel 1000 bezoekers. Eddy Bosland legde zo’n feest in Venhuizen vast. Nog net op tijd. Dit jaar krijgen de organisatoren er geen toestemming meer voor van de gemeente.

Drankmisbruik
Toen Eddy Bosland aan zijn fotoreportage begon had hij het beeld dat menig buitenstaander van de kermisborrel heeft. ”Ik dacht dat die borrels alleen maar drankfestijnen waren waar extreem veel werd gedronken met alle excessen van dien. Natuurlijk speelt drank een belangrijke rol en komen er ook incidenten voor, maar echt grootschalig of jeugdig drankmisbruik ben ik niet tegen gekomen. Als je even voorbij de drank kijkt, dan zie je welke belangrijke sociale functie die borrels hebben.

Op mijn foto’s zie je jong en oud met elkaar plezier maken. Buren ontmoeten elkaar, familieleden komen tijdens het kermisweekend over net als oud-dorpsgenoten. Ook is het al decennia zo dat de meeste relaties tijdens de kermis ontstaan of juist eindigen. De saamhorigheid is groot, ook tijdens de voorbereidingen. Er worden complete bouwwerken opgetrokken, met tijdelijke toiletten en al. De ‘pot’ symboliseert voor mij het gemoedelijke en kameraadschappelijke karakter van de kermisborrel. Hierin doet iedereen naar vermogen een bijdrage voor de gastheer en/of vrouw. Al deze aspecten heb ik met mijn foto’s in beelden proberen te vangen.”

De Westfriese kermis in beeld
Je zou het bijna vergeten bij het zien van de foto’s van Eddy Bosland, maar de kermis is toch echt de aanleiding voor al het feestgedruis. In kamer 20 op de eerste etage geeft het museum in samenwerking met het Zijper Museum en het Westfries Archief aan de hand van foto’s, films en affiches een beeld van de kermis uit vervlogen tijden. Nostalgische beelden uit fotocollectie Niestadt van de ‘zweef’, bejaardenkermis en botsauto’s in de jaren ’30 tot en met ’70 van de 20e eeuw. Uit de foto’s van attracties en hun bezoekers spreekt een onmiskenbaar plezier. Omdat een kermis zonder knipperende lampen, muziek en razende attracties geen kermis is, zal in de zaal ook een heuse miniatuurkermis te zien zijn, eigendom van Marco Frericks . Hij verzamelde in de loop der tijd een aantal nostalgische kermisattracties.
 
 

---

Reacties

---