Expositie ”Verliefd, verloofd, getrouwd” in Hoorns museum

Het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn toont vanaf 16 januari 2009 een tentoonstelling over ‘de mooiste dag van je leven’. Allerlei facetten van het huwelijk in de afgelopen eeuw komen aan bod. Voor de expositie “Verliefd, verloofd, getrouwd” wordt onder meer geput uit het enorme fotoarchief van Hadriaan Bedijs die tussen 1947 en 1985 honderden huwelijken in Noord-Holland heeft vastgelegd. Op de expositie is ook  trouwkleding uit de afgelopen eeuw te zien.

Er is veel veranderd rond de huwelijksdag in honderd jaar. De expositie toont de gebruikelijke zwarte trouwjurken uit het begin van de twintigste eeuw, maar laat ook zien hoe men met een zelfgemaakte jurk in de jaren ’40 trouwde, hoe sommige mensen in de zestiger jaren op de fiets naar het stadhuis reden en dat in de laatste decennia de limousine niet spectaculair genoeg kon zijn. Je kon in de vorige eeuw voor bijna niets trouwen of er een bijna decadente trouwdag van maken die tienduizenden guldens mocht kosten.

Het Museum van de Twintigste Eeuw laat aan de hand van 170 prachtige foto’s uit de collectie van fotograaf Bedijs zien dat de meeste mensen in Noord-Holland toch voor een redelijk traditionele trouwdag kozen, met of zonder een kerkelijke inzegening. Toch ging de één met een schuitje naar het stadhuis, koos een ander voor de eigen DAF, werd soms een bus gehuurd en was ook wel eens de luxe van een gehuurde open auto mogelijk. Menig man huurde toen nog zijn trouwpak en de jurk werd geregeld door een handige moeder of tante gemaakt. Als men uit een middenstandersgezin kwam, werd steevast een foto gemaakt van het bruidspaar staand achter de kassa of voor de etalage van de winkel.

Bij het stadhuis en de kerk was tot in de jaren zestig nog echt sprake van een heuse bruidsstoet: Voorop twee kleuters, daarna bruid en bruidegom, vervolgens bruidsmeisjes en –jonkers en daarna de hele familie. En het hele dorp of stadje liep uit om het jonge stel te bewonderen. Veel jonge stellen trouwden vanuit hun ouderlijk huis en waren nog maagd. Eind jaren zestig hadden 9 van de 10 aanstaande stellen nog niet samengewoond. Gelukkig kreeg men van meneer pastoor een gidsje waarin werd duidelijk gemaakt dat de vleselijke daad slechts één doel had. Sommige mensen hebben deze boekwerkjes bewaard zodat men de kerkelijke aanwijzingen voor de huwelijksnacht, en de nachten erna, op de expositie kan lezen.

Het ging er tot ver in de tweede helft van de eeuw serieus aan toe tijdens een groot deel van de huwelijksdag. Op de foto’s regelmatig strakke gezichten in en rond kerk en stadhuis, pas tijdens het feest kwam men dankzij de drank los. Het huwelijk was natuurlijk ook heel lang niet zomaar iets. Tot 1957 moest je als vrouw ontslag nemen als je onderwijzeres of ambtenaar was. Tot 1970 had overigens slechts 10 procent van de getrouwde vrouwen een betaalde baan. Het belangrijkste recht was lang nog het aanrecht. En de belangrijkste taak was uiteraard het baren van kinderen. Pas in de jaren zeventig zou het huwelijk, en de rol van de vrouw, drastisch veranderen onder invloed van emancipatie, de komst van de Pil en de ontkerkelijking van ons land.

Op de expositie “Verliefd, verloofd, getrouwd” zijn verschillende filmopnames en trouwreportages te zien van huwelijken. Ook zijn er herinneringen en anekdotes aan ‘de mooiste dag’ te lezen. Bezoekers kunnen hun eigen verhalen kwijt over hun huwelijksdag. Tegelijk met deze tentoonstelling is in het Hoornse museum ook een expositie te zien met foto’s uit de jaren zestig onder de titel: “De onbevangen jaren”. In de vaste collectie van het museum zijn talloze voorwerpen en interieurs uit de twintigste eeuw te bewonderen.